home | KUNSTENAARS FIONA TAN - HANS OP DE BEECK - DE RIJKE / DE ROOIJ - WIM WAUMAN - FRANCISKA LAMBRECHTS / HONORE D'O ORLA BARRY / RUI CHAFES - MESSIEURS DELMOTTE - SVEN AUGUSTIJNEN - ROB JOHANNESMA - ELS DIETVORST JEF GEYS - ELSKE NEUS |
FIONA TAN ° 1966, Pekan Baru, Indonesië (Chinese vader, Angelsaksische moeder) 1969-84 opgegroeid in Melbourne, Australië 1988-92 Gerrit Rietveld Academie, Amsterdam 1996-97 Rijksakademie van Beeldende Kunsten, Amsterdam 2001-02 DAAD-studiebeurs, Berlijn Woont en werkt in Amsterdam, Nederland Recente solotentoonstellingen
Recente groepstentoonstellingen
De video-installatie Saint Sebastian heeft vele betekenislagen die subtiel met elkaar worden verweven. De titel verwijst naar de westerse, rooms-katholieke traditie; begin 5e eeuw werd de Romeinse officier Sebastianus op bevel van de keizer met pijlen doorzeefd omdat hij trouw bleef aan zijn christelijk geloof. De videobeelden tonen echter een oosters, Boeddhistisch ritueel waar geen man aan te pas komt. Maar waarin pijl en boog wel een hoofdrol spelen. In de Sanjûsangen-dô-tempel in Kyoto heeft ieder jaar een grote inwijdingsceremonie plaats voor jonge vrouwen die twintig geworden zijn en dus volgens Japanse normen de meerderjarige leeftijd hebben bereikt. Door deel te nemen aan het boogschieten, dat Toshiya wordt genoemd, kunnen ze tonen dat ze in staat zijn tot beheersing m.a.w. dat ze klaar zijn om een waardig volwassen leven te leiden. In de Confuciaanse overtuiging is de boog altijd erg belangrijk geweest. Symbolisch: het geluid van het boogschot zou bijvoorbeeld geestelijke verlichting teweegbrengen. Maar ook daadwerkelijk: vrouwen moesten even goed als mannen de boog kunnen hanteren om hun eerbaarheid en hun huis te verdedigen. Fiona Tan werkt liefst met beelden die vanuit een documentair en antropologisch standpunt registreren (daarom gebruikt ze dikwijls fragmenten uit oudere documentaires die ze uit archieven haalt, maar in dit geval is het allemaal eigen materiaal dat ze met een cameraman en geluidsman gemaakt heeft). En toch is het resultaat geen documentaire. Het is immers niet haar eerste bedoeling een situatie te schetsen of een verhaal te vertellen. Hier is het haar dus niet te doen om het inwijdingsritueel als dusdanig. Dat is slechts de aanleiding. Daarom krijg je op geen enkel moment een overzicht van de plechtigheid, je weet niet hoe de meisjes staan opgesteld, je ziet ze nooit van top tot teen, je weet niet op welk doel ze hun pijlen richten (hun onzichtbare Sebastiaan?). Dat is typisch voor Tan, dat haar beelden altijd nauwkeurig afgebakend zijn en dat er zelden of nooit vergezichten voorkomen. Die zouden alleen maar de aandacht afleiden van de essentie. Waar het ook over gaat, de essentie is telkens haar ambitie om het thema visueel te ontwikkelen, zo sterk als ze kan. Het gaat om kijken. Ze vraagt je te kijken zoals ze zelf gekeken heeft. ‘The act of looking is the act of creating’, zegt ze in een andere video Kingdom of Shadows (2000). Kijk hoe de vurige kleuren op elkaar botsen en uitbundig uiteenspatten. Kijk en ga helemaal op in dat kijken, zodanig dat de tegenstelling wordt opgeheven tussen diegene die kijkt en diegene die bekeken wordt. De buitenstaander verenigt zich met de ingewijde, de allochtoon met de autochtoon. Het wordt een gedeelde belevingswereld. Een serene wereld. Tan opteert zeer bewust voor een groot tweezijdig scherm. Aan de ene kant hoor je luide commentaren, je staat temidden van de toeschouwers, de kijkers. Aan de andere kant is er alleen maar het zinderende geluid van de spanning, je wordt één met de schutter die in close-up bekeken wordt. De camera filmt de hele tijd van opzij. Consequent doordenkend wil de kunstenares dan ook dat het scherm dwars in de ruimte wordt gehangen. Het scherm en de vreemde beelden versmelten zich met de plaatselijke architectuur. De tweezijdigheid kan nog op andere manieren worden geïnterpreteerd. Tan stipt zelf een paar mogelijkheden aan: ‘De kunst van het boogschieten en de kunst van de kunst.’ Of nog: ‘ Er zijn twee werken - dat in mijn hoofd of in mijn verlangen, en wat het zal worden.’ Daarom bestempelt ze Saint Sebastian als een ‘werk in uitvoering’, een werk dat nog verder kan evolueren. Locatie MINDERBROEDERSKERK |
|