home
FIONA TAN - HANS OP DE BEECK - DE RIJKE / DE ROOIJ - WIM WAUMAN - FRANCISKA LAMBRECHTS / HONORE D'O ORLA BARRY / RUI CHAFES - MESSIEURS DELMOTTE - SVEN AUGUSTIJNEN - ROB JOHANNESMA - ELS DIETVORST JEF GEYS - ELSKE NEUS
home | KUNSTENAARS FIONA TAN - HANS OP DE BEECK - DE RIJKE / DE ROOIJ - WIM WAUMAN - FRANCISKA LAMBRECHTS / HONORE D'O ORLA BARRY / RUI CHAFES - MESSIEURS DELMOTTE - SVEN AUGUSTIJNEN - ROB JOHANNESMA - ELS DIETVORST JEF GEYS - ELSKE NEUS |
|
SVEN AUGUSTIJNEN ° 1970, Rijmenam Sint-Lukas, Brussel Woont en werkt in Brussel Recente projecten
Het videoportret Maria kadert in Augustijnens lange-termijnproject Afasia. Hij wil namelijk een reeks portretten maken van afasiepatiënten tijdens hun logopedische therapie, een zeer intensieve therapie waarmee geprobeerd wordt hun taalvermogens opnieuw op te wekken. Hij beweegt zich hiermee op de grens tussen videokunst en documentaire. Centraal in dit opzet staat taal, de essentiële plaats die taal inneemt binnen de menselijke communicatie. Afasie is een onvermogen tot taalgebruik als gevolg van hersenletsel, meestal door een ongeval. De vormen van taalverlies zijn enorm verscheiden. Waardoor meteen wordt aangetoond dat zelfs het meest eenvoudige taalgebruik een complexe werking van de hersenen vergt. In een communicatie-maatschappij zou dat tot nadenken moeten stemmen. Een specifieke vorm van afasie is bijvoorbeeld verbale parafasie. Bij verbale parafasie worden woorden volledig verwisseld met andere woorden, dit is een situatie waarin ‘le signifié’ en ‘le signifiant’ een totaal andere verhouding t.o.v. elkaar krijgen dan in onze taalconventies. Zo kan het gebeuren dat een afbeelding van een sinaasappel door een patiënt wordt aangeduid met het woord stoel. Het lijkt alsof Magrittes’ ‘La clef des songes’ veeleer een greep uit de realiteit is dan een droom. Of omgekeerd kan men ook stellen dat de betrokken persoon de sleutel tot de droom bezit. Augustijnen zegt zelf over zijn project: Het idee om te werken met afatici dateert van enkele jaren geleden toen ik een kennis die logopedie studeerde mocht begeleiden tijdens een stage. Een hele dag lang zag ik alleen maar mensen die zich in het beste geval met veel moeite verstaanbaar konden maken, in het slechtste geval geen woord konden uitbrengen. Het was een schokkende ervaring. De confrontatie met afatici deed me inzien dat spreken niet vanzelfsprekend is. Normaal sprekende mensen staan niet stil bij het feit dat er woorden en gedachten uit hun mond rollen. Maar afatici geraken vaak niet verder dan de eerste letter van het eerste woord van de gedachte die ze zouden willen uitspreken. De patiënten maken dus voortdurend ‘taalfouten’. Augustijnen beschouwt ze echter niet als fouten, maar als kwalitatieve en creatieve elementen. Enerzijds hebben de taalfouten van de afatici een ontwapenend en grappig effect; ze zijn vaak van een poëtische en associatieve schoonheid. Anderzijds is er het pijnlijke bewustzijn van de dysfunctie van het taalvermogen van deze mensen, en de onomkeerbaarheid ervan. De blik van de afatici wanneer zij in een onbewaakt moment in de camera kijken, is er uiteindelijk één die verbazend werkt, maar ook onmiddellijk door merg en been gaat. Het oog, de gelaatsexpressie, de handen, de lichaamsbewegingen spreken boekdelen. Het onvermogen tot taalgebruik wordt als het ware gecompenseerd en getransformeerd tot een zeer specifieke, persoonlijke en expressieve choreografie van de dagdagelijkse lichaamstaal. Onderwerp van de therapie in het portret Maria is het ‘Weesgegroet’ en andere gebeden die de patiënt ooit van buiten heeft geleerd. Gebeden zijn net als het noemen van dagen en maanden een automatische taalhandeling die in de therapie gebruikt wordt om taal te regeneren. Een langdurig en moeizaam, soms hopeloos proces. De boodschap klinkt extra luid in een Onze-Lieve-Vrouw-kerk zoals Leliëndaal. Daar bevindt zich ook een Lourdeskapel waar mensen gaan bidden om genezing of oplossing van een probleem en een kaars aansteken. Locatie ONZE-LIEVE-VROUW VAN LELIËNDAAL |
 
|