Pipilotti RistHilf mir ehrlich zu sein
2001
bruikleen van Hauser & Wirth, Zürich London
 |
 |
 |
 |
 |
 |
°1962, Rheintal (CH)
leeft in Zürich en Neuenburg (Neuchâtel)
www.pipilottirist.net
Vaak voegt Rist een flinke dosis schilderkunst toe: een krachtig en gevarieerd koloriet, kleurlagen die over elkaar heen worden gelegd, referenties naar de traditionele plaats van het schilderij als plat vlak op een wand. “I often say that video is like a painting on glass that moves, because video also has a rough, imperfect quality that looks like painting.” (Ik zeg dikwijls dat je video kunt beschouwen als een schilderij-op-glas dat beweegt, omdat video iets ruws en onvolmaakts heeft zoals schilderen). Wat haar zo aantrekt in schilderen is dat het expressief en grof kan zijn en daarmee voor haar dichter bij de ‘waarheid’ komt dan een perfect scherpe en gladde voorstelling.
Een technisch hooggepolijste afwerking hoef je dus van haar niet te verwachten. Ze is er zich van bewust dat video inzake technologie al lang voorbijgestreefd is door muziekclips, tv-reclame en speciale filmeffecten. Het enige waardoor de videokunstenaar zich kan onderscheiden, meent ze, is een compromisloze houding. Geen toegevingen noch in de inhoud, noch in de vormgeving. Wat in haar geval betekent: geen pogingen doen om de werkelijkheid te kopiëren, maar werken vanuit de eigen innerlijke wereld van de video.
Dat blijkt een rijke wereld te zijn. Niet alleen picturaal, maar ook ruimtelijk. Rist bewijst dat video als basiselement kan fungeren om een hele omgeving te scheppen of herscheppen. Ze maakt ensembles van verschillende projecties of monitors, ze omkadert de video’s met meubels en andere interieuronderdelen, verwerkt ze in objecten, projecteert ze op de wanden en de vloer. Zelfs heeft ze er de toeschouwer al toe gebracht door een gaatje in de vloer kijken om te ontdekken hoe kleine, blote Pipilotti op een onbereikbare plek door vlammen wordt bedreigd en om hulp roept (Selbstlos im Lavabad, 1994).
Zoals bij een schilder is er ook bij haar veel lichamelijke inzet. Ze maakt zelf haar beelden en treedt er bovendien vaak in op, dansend, zwemmend, spartelend, kleurrijk gekleed of poedelnaakt, in een decor of in zware close-ups. Daarmee leunt ze nauw aan bij de performance-kunst. Bijvoorbeeld als ze haar smoelwerk met geverfde lippen platdrukt tegen het raam en zodoende akelige vervormingen teweegbrengt. Dat is vertoond op een groot scherm op Times Square in New York (Open my Glade, 2000) en keert nu terug op klein formaat in de beeldenreeks die ze presenteert op Contour 2005 (Hilf mir ehrlich zu sein).
Rist is een opvallende en zelfbewuste vrouw. Haar werk kan ook worden geïnterpreteerd als een feministische statement. Het maakt duidelijk dat het feminisme in de beeldende kunst naar een nieuwe fase is overgegaan: het is niet meer een opgelegde boodschap, maar is helemaal geïncorporeerd.