Caterine SullivanIce Floes of Franz Joseph Land
house of Alex / house of Peter
(and some of those crappy details)
2004
bruikleen van Duvel Moortgat
 |
 |
 |
 |
 |
 |
°1968, Los Angeles (US)
leeft in Los Angeles
Het uitgangspunt van Ice Floes of Franz Joseph Land (ijsschollen in Franz-Joseph-Land) is de gewelddadige inval en gijzelneming door Tsjetsjenen tijdens de opvoering van de Russische musical Noord-Oost in de Moskouse opera, in oktober 2002. Sullivan interpreteert die gebeurtenis als een uiterst grof conflict tussen het reële en het ideële, in meer dan één opzicht; aan de ene kant het reële comfort van de Russische dominerende klasse die zich een avondje illusoir vertier in het theater kan veroorloven, aan de andere kant het rauwe idealisme van de verdrukte Tsjetsjenen die datzelfde schouwspel aangrijpen om hun politieke eisen brutaal op de wereldkaart te zetten. Sullivan: “The encounter ultimately created a new spectacle which would transcend the occasion of the musical Nord Ost and simultaneously feed the theater of terrorism which currently enjoys a global audience.” (De botsing crëeerde uiteindelijk een nieuw schouwspel dat de aanleiding van de musical Noord-Oost ver oversteeg en stof opleverde voor het theater van het terrorisme dat momenteel kan prat gaan op een internationaal publiek.)
De video gaat ook over het theater als de plaats bij uitstek voor emotionele transcendentie. Sullivan onderzocht de hele context van de musical Noord-Oost en stelde vast dat het libretto is afgeleid uit een populaire Russische Roman Twee Kapiteins, een lang verhaal van avontuur en liefde tussen de piloot Sanya en zijn geliefde Katya dat zich ontrolt tegen een historische achtergrond, van de Bolsjewistische Revolutie tot na de Tweede Wereldoorlog, en een spannende ontknoping beleeft via een heldhaftige redding in Arctisch gebied. Het is een door en door vaderlandslievende story die de Russische vooruitgang pathetisch in het licht stelt. Het was de eerste musical die in Moskou dagelijks werd vertoond, bedoeld om het niveau te halen van beroemde westerse producties zoals Cats en Miss Saigon, kortom een Broadwaymusical met een Russische ziel. De inhoud was nationalistisch, maar de publiciteit er omheen verwees constant naar entertainment van Amerikaanse kwaliteit. Allemaal redenen waarom de musical grote gevoelens losmaakte en voor de Tsjetsjenen een enorm symbolisch belang kreeg.
Sullivan probeert alle elementen die ze in de Moskouse gebeurtenissen heeft aangetroffen, te bundelen en op een algemeen menselijk niveau te tillen: hét terrorisme, hét patriottisme, als stof voor dé musical, de archetypes die daarin steevast opduiken, de veralgemeende acties, de exotische mise-en-scène, de conventies die vaak willekeurig en lachwekkend worden toegepast. (“I located it on a kind of continuum of otherness and exchange which includes both the exotic image of the terrorist and the regime of popular musical theatre and its reliance on archetypes, generalized actions, exotic mise en scène, and conventions which are often arbitrary and ridiculous.”) Moskou, gijzelneming, muziekspel, Twee Kapiteins, Russische geschiedenis, Tsjetsjeense wanhoop, alles vloeit in elkaar. Uiteindelijk heeft Sullivan de emoties en verhaallijnen samengebald in enkele tientallen pantomimische handelingen die door alle acteurs, wat ook hun rol was, werden ingestudeerd. Dat functioneert voor haar als een systeem van representatieve impulsen, zoals in een musical, maar zonder het muzikale, “a system of representational impulses found in musical theatre without having to make a musical”. De handelingen worden herhaald, maar in steeds nieuwe verbindingen van types en clichés, soms in grote groepstaferelen, soms in kleine individuele scènes. Alle codes worden, bewust en bestudeerd, door elkaar gehaspeld. De hoofdfiguur Katya bijvoorbeeld wordt door verschillende actrices van uiteenlopende leeftijd in andere kostuums gespeeld, maar soms duiken ze samen in dezelfde sequentie op. Opstandelingen kunnen plots participanten worden enz. Ook de decors zijn betekenisvol. Een goed deel van de opnames zijn gemaakt in de Polish American Army Veterans Association in Chicago, Illinois, een sociale ontmoetingsplaats voor de Pools-Amerikaanse gemeenschap, volgestouwd met nationalistische voorwerpen, militaire foto’s en werken van Poolse kunstenaars die zich vaak tegen het communisme afzetten. De buitenbeelden zijn gedraaid in een korenveld en aan een nachtclub in de buurt van Chicago die Moscow Nights heet.
Het grotere scherm toont een uitvoerige, haast didactische versie van het verhaal. Op de vier kleinere schermen zijn spin-offs te zien op andere plekken, andere momenten, in andere combinaties van figuren en gegevens.
De plaats van vertoning zorgt voor bijkomende filmcoulissen, in dit geval de Raadzaal, de coulissen van de politieke macht van de Bourgondiërs tot nu.